Yer kürəsinin heyvanlar aləmi zaman-zaman coğrafi və iqlim dəyişiklikləri nəticəsində öz unikal sərhədlərini formalaşdırıb. Bu sərhədlərdən biri olduqca maraqlı və demək olar ki, görünməz bir təbii hüduddur ki, o da Avrasiya ilə Avstraliya arasında yerləşir. Bu biocoğrafi sərhəd elmi ədəbiyyatda "Uolles xətti" (Wallace Line) kimi tanınır və dünyanın faunal bölgələrinin kəskin şəkildə fərqləndiyi nadir yerlərdən biridir.
Kriminal.az xəbər verir ki, bu xətt İndoneziyanın bəzi adaları məsələn, Borneo və Bali ilə onların qonşuları olan Sulavesi və Lombok adaları arasında uzanır. Uolles xəttinin qərbində Asiyaya xas olan heyvan növləri, məsələn, meymunlar, fillər, pələnglər və kərgədanlar üstünlük təşkil edir. Onlar tropik meşələrdə, düzənliklərdə və dağlıq ərazilərdə minlərlə il ərzində təkamül edərək uyğunlaşmışlar. Lakin xəttin şərqində Yeni Qvineya və Avstraliya istiqamətində isə mənzərə tamam fərqlidir: burada kisəli məməlilər (məsələn, kenqurular və koalalar), müxtəlif gəmirici növləri və rəngarəng quşlar o cümlədən kakadular və lorilər kimi növlər üstünlük təşkil edir.
Elm adamları bu fərqliliyin köklərini milyonlarla il əvvələ təxminən 30 milyon il əvvəl baş vermiş geoloji hadisələrə bağlayırlar. Həmin dövrdə Avstraliya tektonik plitəsi yavaş-yavaş şimala doğru hərəkət edərək Avrasiya plitəsi ilə toqquşmağa başladı. Bu proses zamanla aralıq ada zolağının - İndoneziya arxipelaqının - yaranmasına, eləcə də dəniz axınlarının istiqamətində və iqlim şəraitində ciddi dəyişikliklərə səbəb oldu. Bu fiziki baryerlər növlərin bir tərəfdən digər tərəfə keçməsini əngəllədi və nəticədə hər iki tərəfdə tamamilə fərqli təkamül yolları meydana gəldi.
Bu sərhədin xüsusiliyi ondadır ki, bir çox quş növləri belə bu xətti keçmir. Onlar adətən geniş sahələrdə uçsalar da, Uolles xəttinin yaratdığı ekoloji və coğrafi fərqlər onları qarşı tərəfə keçməkdən çəkindirir. Sanki görünməz bir divar onların yolunu kəsir.
Bu xətt yalnız coğrafi bir ayrım deyil, həm də canlı aləmin təkamül tarixinin və qlobal biocoğrafiyanın canlı sübutudur. O, həmçinin insanlara planetin necə dəyişdiyini, canlıların bu dəyişikliklərə necə uyğunlaşdığını və təbiətin nə qədər mürəkkəb və zəngin bir sistem olduğunu xatırladır.(milli.az)
