Bu günlərdə məlum olub ki, Ermənistan kiçik taktiki xüsusi təyinatlı dəstələr üçün baqqi kimi tanınan hərbi avtomobillər yığmağa başlayıb.
Hazırda Ermənistan ordusunun yenidən silahlanması kontekstində bu layihə diqqət cəlb edir, çünki baqilər konkret hərbi tapşırıqları yerinə yetirmək üçün nəzərdə tutulub.
Kriminal.Az xəbər verir ki, bu barədə Caliber.Az mövcud olan bütün faktları və xüsusiyyətləri nəzərə alaraq sözügedən avtomobilləri ətraflı araşdırıb.
"AM Technologies"in layihəsi barədə nə məlumdur:
Avtomobilin istehsalını Ermənistan hökuməti tərəfindən maliyyələşdirilən "Wolverine E.A.D.G" MMC-yə daxil olan "AM Technologies" şirkəti həyata keçirir. Avtomobilin əsas məqsədi xüsusi təyinatlıların kiçik taktiki qruplarının hərəkətliliyini təmin etməkdir ki, bu da çevik manevrlər, kəşfiyyat və yaralıların təxliyəsi üçün xüsusilə vacibdir.
Bununla belə, layihə bir neçə səbəbə görə ciddi suallar doğurur:
1. Aydın texniki xüsusiyyətlərin olmaması:
- "YouTube"da təqdim olunan reklam çarxında baqinin güc bloku, şassi, yolsuzluq diskləri, yükgötürmə qabiliyyəti və maksimal sürəti haqqında məlumat yoxdur. Bu parametrlər hərbi məqsədlər üçün nəzərdə tutulmuş avtomobil üçün əsasdır.
- Maşın detallarının işarələnməsi və metalın lazerlə kəsilməsi onun komponentlərinin əhəmiyyətli hissəsinin Çin istehsalı olduğunu göstərir. Bunlar yəqin ki, mülki UTV modelləridir, sonra Ermənistanda hərbi ehtiyaclar üçün modifikasiya edilir.
2. Hərbi uyğunlaşmanın olmaması:
- Təqdimat zamanı "AM Technologies"in baqisi silahla təchiz olunmayıb. Bununla belə, baqaj bölməsinin qarşısındakı çərçivədə dəyirmi platforma var ki, bu da potensial olaraq pulemyot, avtomatik qumbaraatan və ya tank əleyhinə raket sisteminin (ATGM) quraşdırılmasına imkan verir.
- Digər əhəmiyyətli çatışmazlıq yaralıların evakuasiyası üçün xərəklər və digər qurğular üçün əlavələrin olmamasıdır. Bu, xüsusilə zərərçəkmişlərin sürətli təxliyəsinin tələb olunduğu əməliyyatlarda avtomobilin effektivliyini ciddi şəkildə məhdudlaşdırır.
3. Çin komponentləri:
- Erməni baqilərinin 75 kilometr/saat sürətə çata bilən 400 CC mühərrikli Çin UTV modelləri əsasında hazırlanacağı gözlənilir. Belə modellərin qiyməti konfiqurasiyadan asılı olaraq 4000-6000 ABŞ dolları arasında dəyişir. Lakin bu modellər kifayət qədər güclü olmadığı üçün döyüş tələblərinə cavab verməyə bilər.
- Yəqin ki, Çin istehsalçısı öz məhsullarının hərbi istifadəsindən xəbərsizdir ki, bu da avtomobilin etibarlılığı və döyüş qabiliyyəti ilə bağlı əlavə risklər yaradır.
4. Layihədə şəffaflığın olmaması:
- Əhəmiyyətli cəhət avtomobilin dəqiq parametrləri haqqında məlumatın olmamasıdır ki, bu da layihənin hələ də yekunlaşmadığını göstərə bilər. Ola bilsin ki, avtomobillərin istehsalçısı hökumətdən maliyyə almaq və Ermənistan Müdafiə Nazirliyi tərəfindən məcburi satınalma üçün tələsir.
- Layihə ordunun real ehtiyaclarına deyil, ilk növbədə "Wolverine E.A.D.G" MMC-nin kommersiya maraqlarına xidmət edə bilər ki, bu da onun perspektivlərinə inamı sarsıdır.
Analoqları ilə müqayisə və hərbi perspektivləri
Baqilər müasir ordular üçün, əsasən də xüsusi təyinatlılar üçün vacib texnika elementidir. Azərbaycan ordusunda bu cür maşınlar daşınmadan tutmuş atəş dəstəyinə qədər müxtəlif tapşırıqların öhdəsindən gəlməyə qadir olan etibarlı və çoxşaxəli avtomobillər olduğunu sübut edib.
Erməni baqisini analoqları ilə müqayisə edərək, bir neçə əsas çatışmazlıqları vurğulamağa dəyər:
- Zəif mühərrik: 400 CC mühərriki və 75 km/saat maksimal sürət döyüşdə, xüsusilə çətin ərazilərdə istifadə edilməsi gözlənilən avtomobil üçün kifayət deyil.
- Quraşdırılmış silahların olmaması: Hazırda baqinin erməni versiyası silahlarla təchiz edilməyib, baxmayaraq ki, dizayn onun quraşdırılması üçün yer ayırıb. Bu müvəqqəti silah çatışmazlığı avtomobilin döyüş qabiliyyətini əhəmiyyətli dərəcədə azaldır və lazımi silahlar quraşdırılana qədər aktiv döyüş əməliyyatlarında istifadəsini məhdudlaşdırır.
- Təxliyə imkanlarının kifayət qədər olmaması: Xərəklərin və yaralıların təxliyəsi üçün digər qurğuların olmaması təcili təxliyə tələb olunduğu real döyüş şəraitində avtomobilin effektivliyini ciddi şəkildə azaldır. Bu, manevr qabiliyyəti ilə yanaşı, yaralılara tez kömək etmək qabiliyyətinin vacib olduğu hərbi şəraitdə baqinin istifadəsini məhdudlaşdırır.
Nəticələr
"AM Technologies"in hərbi avtomobil layihəsi hazırkı vəziyyətdə kobud və kifayət qədər inkişaf etdirilməmiş görünür. Çin mülki komponentlərinin istifadəsi, əsas texniki xüsusiyyətlərin olmaması və hərbi tapşırıqlara hazırlıqsız olması baqini döyüşdə istifadə üçün səmərəsiz edir. Hazırkı mərhələdə layihə ordunun döyüş qabiliyyətinin gücləndirilməsi istiqamətində ciddi təşəbbüsdən daha çox dövlətin maliyyəsini mənimsəmək cəhdinə bənzəyir. Bu çatışmazlıqlar düzəlməyincə, baqinin digər ordularda istifadə edilən analoqlarla rəqabət apara biləcəyi ehtimalı azdır və yenidən silahlanma yolunda yalnız simvolik bir addım olaraq qalacaq.
