"Marin Le Penin Avropa Parlamentinin vəsaitlərini sui-istifadə etmə ittihamı ilə mühakimə olunması 2027-ci il prezident seçkisi ərəfəsində Fransada böyük siyasi təlatümlərə səbəb olub. Məhkəmə Le Penə beş il dövlət vəzifəsində işləmək qadağası qoyub və həbs cəzası verib. Bu qərar Fransa demokratiyasının gələcəyi, məhkəmə sisteminin müstəqilliyi və populist sağın gələcək strategiyaları ilə bağlı geniş müzakirələrə səbəb olub".
Bunu Oxu.Az-a açıqlamasında Fransada yaşayan türkiyəli ictimai fəal, Beynəlxalq Ədalət, Bərabərlik və Sülh (COJEP) təşkilatının sədri, "Medya Turk TV - Media France TV"nin İdarə Heyətinin sədri Ali Gedikoğlu deyib.
O bildirib ki, bu qərarla Marin Le Penin prezidentliyə namizədliyini irəli sürə bilməməsi ifrat sağçıların liderlik böhranı yaşamasına səbəb ola bilər:
"Milli Birlik" partiyası Le Pensiz seçki kampaniyası aparmaq məcburiyyətinə qalacaq və alternativ bir namizəd irəli sürməli olacaq. Jordan Bardellanın partiyanın növbəti lideri kimi çıxış edəcəyi gözlənilsə də, Le Penin yoxluğu ənənəvi seçici bazasının parçalanmasına səbəb ola bilər. Digər tərəfdən, bu vəziyyət prezident Emmanuel Makronun mərkəzçi ittifaqına və solçu partiyalara üstünlük verə bilər. Makronun 2027-ci ildə namizəd ola bilməyəcəyinə görə sağ mərkəzçi və solçuların yeni namizədlər irəli sürərkən Le Penin olmaması seçki yarışının dinamikasını tamamilə dəyişə bilər".
"Le Pen və tərəfdarları məhkəmənin qərarını "siyasi çevriliş" kimi qiymətləndirirlər. Onların fikrincə, məhkəmə sistemindən populist sağçıların yüksəlişinin qarşısını almaq üçün istifadə olunur ki, bu da seçicilərin iradəsinə müdaxilə deməkdir. Le Pen həbs edilməsini "mövcud sistemin ona qarşı sui-qəsdi" olduğunu, tərəfdarları isə bunun məhkəmənin müstəqilliyinə xələl gətirdiyini iddia edir. Bununla belə, Le Penin məhkum edilməsini "qanunun aliliyinin qorunması" kimi qiymətləndirən hüquqşünas və siyasətçilər də var. Onlar dövlət vəsaitindən sui-istifadənin ciddi qanun pozuntusu olduğu və məhkəmə sisteminin qərəzsiz hərəkət etdiyini iddia edirlər".
Müsahibimiz baş verənlərin Avropaya təsirlərindən də danışıb:
"Le Penin məhkum edilməsi Avropada geniş əks-səda doğurub. İfrat sağçı partiyalar bu qərarın təkcə Fransada deyil, bütün Avropada populist hərəkatlara qarşı "təhdid" olduğunu iddia edirlər. Almaniyanın "Almaniya üçün Alternativ" (AfD) və İtaliyanın Ciorcia Meloni hökuməti qərarın siyasi olduğunu bildirərək, Avropa elitalarının populist sağ hərəkatları sıxışdırmaq üçün məhkəmə sistemindən istifadə etdiyini iddia ediblər. Bununla belə, Avropa Komissiyası rəsmiləri və mərkəzçi partiyalar qərarın Fransanın daxili qanunları çərçivəsində qəbul edildiyini və Avropa dəyərlərinə uyğun olduğunu bildiriblər".
"Bir sözlə, Marin Le Penin məhkum edilməsi Fransada və bütün Avropada böyük siyasi nəticələrə səbəb oldu. 2027-ci ildə keçiriləcək seçkilər ərəfəsində ifrat sağçıların gələcəyi qeyri-müəyyən olduğundan, Fransa demokratiyası məhkəmə sisteminin siyasətə təsiri baxımından böyük bir sınaq qarşısındadır. Seçicilərin bu hadisəyə necə reaksiya verməsi və ifrat sağın bu böhranı necə idarə etməsi Fransa və Avropanın gələcək illər üçün siyasi tarazlığını müəyyən edə bilər", - deyə A.Gedikoğlu fikrini yekunlaşdırıb.
Mərahim Nəsib
