Kremlin Azərbaycan və Ermənistana yönəlik NATO ilə əməkdaşlığın dərinləşməsinin risklərinə vurduğu eyham, dolayısıyla Rusiyanın Ukraynaya qarşı başlatdığı savaşa işarədir... Rusiya bununla, Cənubi Qafqaza qarşı da oxşar addımlar ata biləcəyini qabardaraq, region dövlətlərini dolayısı ilə təhdid etməyə çalışır...
Kriminal.az Musavat.com-a istinadən xəbər verir ki, Cənubi Qafqazda geopolitik qarşıdurma artıq bu regionun sərhədlərindən kənara çıxmağa başlayıb. Belə ki, Cənubi Qafqaza birbaşa aidiyyatı olmayan kənar qlobal güclər artıq amansız mübarizə içərisindədirlər. Üstəlik, bu amansız mübarizə məhz region dövlətlərinə sərt təzyiq cəhdləri ilə müşayiət olunmaqdadır. Və bu baxımdan, Cənubi Qafqazın hazırda olduqca önəmli tarixi mərhələdən keçməkdə olduğu qətiyyən şübhə doğurmur.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, Cənubi Qafqazda situasiya Rusiyanın yenidən bu regionda öz təsir mexanizmlərini bərpa etmək niyyətinə düşməsidən sonra daha da gərginləşib. Hər halda, Kreml bu regionda öz əvvəlki mövqelərini geri qaytara biləcəyinə hələ də ümidlidir. Ona görə də, Rusiyanın geopolitik təsir faktorlarını bu regiona yönəltməyə cəhd göstərir. Və bu, ilk növbədə region dövlətlərinə qarşı təhdid xarakteri daşıyan təzyiq kampaniyasına çevrilməyə başlayıb.
Məsələ ondadır ki, hazırda heç bir region dövləti Rusiyanın orbitində yer almağa həvəsli deyil. Əksinə, indi region dövlətləri böyük ölçüdə Rusiyanın təsir dairəsindən çıxmış kimi görünürlər. Halbuki, Kremlin hələ də Cənubi Qafqaza təsir mexanizmləri mövcuddur. Xüsusilə də, Gürcüstan və Ermənistan Rusiyanın təzyiqlərinə həssasdır. Çünki Gürcüstan separatçı Abxaziya və Cənubi Osetiya bölgələri üzərindən Rusiyanın göstərdiyi təzyiqlərə müqavimət sistemi qurmağa nail ola bilməyib.
Ermənistan isə Qərbə inteqrasiya siyasəti yürüdür. Ancaq rəsmi İrəvan bu prosesdə ABŞ və Qərbdən ümid etdiyi dəstəyi yetərli səviyyədə ala bilmir. Üstəlik, Rusiyanın Ermənistanda hərbi bazaları da mövcuddur. Buna əlavə olaraq, Kreml erməni kilsəsini və radikal-revanşist siyasi düşərgəni də öz nəzarətində saxlayır. Bu önəmli təsir mexanizmləri Rusiyaya Ermənistanda ölkədaxili situasiyanı hər an qarışdırmaq imkanları verir.
Digər tərəfdən, Ermənistan iqtisadiyyatı böyük ölçüdə Rusiyanın nəzarəti altındadır. Kreml bu asılılığı hər an Ermənistanın əleyhinə istifadə etmək şansına malikdir. Ona görə də, Qərbdən umduğu maliyyə-iqtisadi dəstəyi ala bilməyən Ermənistan Rusiya qarşısında müdafiəsiz qalmış kimi görünür. Və bu, Rusiya üçün Ermənistana öz geopolitik iradəsini qəbul etdirmək baxımından, həlledici faktorların sırasını daha da genişləndirə biləcək önəmli məqamdır.
Azərbaycan isə Rusiya üçün demək olar ki, tamamilə əlçatmazdır. Çünki Azərbaycan ərazisində Rusiyanın hərbi iştirakını təmin edəcək heç bir obyekt yoxdur. Azərbaycan iqtisadiyyatı Rusiyaya bağlı deyil. Rəsmi Bakı Azərbaycanın Rusiyadan bütün istiqamətlər üzrə asılılıq faktorlarını aradan qaldırmağa nail olub. Və hazırda Azərbaycan həm Rusiyadan, həm də digər qlobal güc mərkəzlərindən asılı olmayan müstəqil xarici siyasət yürütmək imkanlarına sahibdir.
Eyni zamanda, Azərbaycan NATO-nun avanqard ölkələrindən olan Türkiyə ilə strateji müttəfiqdir. Bu önəmli faktor Rusiyanın Azərbaycana təzyiq planlarını boşa çıxarır. Eyni zamanda, Azərbaycanın qlobal məkanda mövqeləri də ciddi şəkildə güclənməyə başlayıb. Üstəlik, rəsmi Bakı NATO ilə ikitərəfli strateji tərəfdaşlıq münasibətlərini də inkişaf etdirməkdən qətiyyən çəkinmir. Və bu, Kremldə ciddi şəkildə narahatlıq doğurur.
Məsələ ondadır ki, ABŞ və Qərblə qarşılıqlı münasibətlərini yeni mərhələyə keçirməyə başlamış Azərbaycana təsir mexanizmlərinin qalmadığını indi Kremldə tam dəqiqliyi ilə anlayırlar. Üstəlik, onu da anlayırlar ki, Azərbaycana təzyiq mexanizmləri olmadan Rusiyanın Cənubi Qafqazda mövqelərini geri qaytarmaq qətiyyən mümkün olmayacaq. Çünki Azərbaycan Cənubi Qafqazda şəriksiz geopolitik itadə sahibidir. Və bu regionda yalnız Azərbaycanın strateji tərəfdaşlarına "fəaliyyət pəncərəsi" açıla bilər.
Təbii ki, bütün bunlar Kremldə olduqca ciddi qıcıq yaradır. Ona görə də, rəsmi Bakıya təzyiq göstərə bilməyən Rusiya siyasi dairələri Azərbaycanı açıq və ya dolayısı yolla təhdid etməklə, situasiyanı dəyişə biləcəklərinə ümid bəsləyirlər. Və Rusiya Xarici işlər Nazirliyindən Azərbaycana yönəlik son dolayısı təhdidlər buna örnək sayıla bilər.
Maraqlıdır ki, Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi təmsilçisi Mariya Zaxarova Azərbaycan və Ermənistanın NATO ilə münasibətlərindən Kremlin narahatlığını ifadə edib. Onun sözlərinə görə, Kreml Azərbaycan və Ermənistanın NATO ilə əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi ilə bağlı riskləri tam şəkildə nəzərə aldıqlarına ümid edir. Kreml rəsmisi hesab edir ki, NATO Cənubi Qafqazın təhlükəsizliyinə təhlükə törədir. Onun fikrincə, Qərbin əsas məqsədi regionda sabitliyi pozmaq və yeni gərginlik ocaqları yaratmaqdır.
Ola bilsin ki, Qərbdə Cənubi Qafqazın qarışdırılmasına cəhd göstərən dairələr mövcuddur. Ancaq Rusiya belə bir təhlükə barədə region dövlətlərinə xəbərdarlıq ediləcək dövlət deyil. Hər halda, çar Rusiyasından üzü bəri Kremlin Cənubi Qafqaza hansı fəlakətləri "hədiyyə" etdiyi hər kəsə məlumdur. Üstəlik, Kremlin icad etdiyi "erməni separatizm layihəsi"ni Azərbaycan cəmisi bir neçə il əvvəl ləğv etməyə imkan tapıb. Və indi Rusiyanın bu regiona qarşı təhlükələrdən narahat olması məntiqsiz görünür.
Əslində, Kreml təmsilçisinin açıqlamasında Azərbaycan və Ermənistana yönəlik üstüörtülü təhdid mesajı mövcuddur. Belə ki, NATO ilə əməkdaşlığın dərinləşməsinin risklərinə vurulan eyham dolayısıyla Rusiyanın Ukraynaya qarşı başlatdığı savaşa işarədir. Kreml bu savaşa Ukraynanın NATO ilə inteqrasiya kursu yürütməsini bəhanə gətirərək, başlamışdı. Və indi Kreml Rusiyanın Cənubi Qafqaza qarşı da oxşar addımlar atmalı ola biləcəyi ilə bağlı riskləri xatırladaraq, region dövlətlərini təhdid etməyə çalışır.
